Dostępność strony internetowej - co to oznacza i jak o nią zadbać?

Dostępność cyfrowa dotyczy stron internetowych, aplikacji mobilnych i wszystkich innych tego typu rozwiązań. W tym artykule skupimy się przede wszystkim na stronach internetowych. Zatem dostępna strona internetowa to taka, z której może korzystać każdy, bez względu na urządzenie, warunki, szybkość połączenia sieciowego, umiejętności czy sprawność zmysłów. 

‍

O dostępności warto pamiętać od samego początku tworzenia danego rozwiązania – począwszy od jego projektu, przez tworzenie contentu, aż po wdrożenie i testy. Dlatego dostępność powinna być ważna dla każdej osoby zajmującej się m.in.: service designem, projektowaniem UX, copywritingiem, UX writingiem, marketingiem a także wdrażaniem strony. O tym, dlaczego warto tworzyć dostępne strony internetowe, nie tylko ze względu na wytyczne WCAG, piszemy w dalszej części tego wpisu. 

Dostępny a inkluzywny

W kontekście dostępności często pojawia się również aspekt inkluzywności. W poprzednim akapicie wyjaśniliśmy, czym jest dostępność. Inkluzywne rozwiązania to z kolei takie, gdzie nikt nie czuje się wykluczony ze względu na tożsamość, płeć, zdolności czy pochodzenie. Czy zatem dostępność = inkluzywność? Nie zawsze! Przykład: 

‍

‍

Takie rozwiązanie może być dostępne (tj. umożliwiać zaznaczenie odpowiedzi osobie z niepełnosprawnością), ale nie jest inkluzywne, ponieważ wyklucza osoby, które nie identyfikują się z żadną z podanych płci. Dlatego projektując dostępne strony internetowe, należy pamiętać również o inkluzywności. 

Dlaczego dostępność cyfrowa jest ważna dla wszystkich osób odbiorczych, a nie tylko osób z niepełnosprawnościami?

Wprowadzenie zasad dostępności nie tylko ułatwia nawigację osobom z różnymi ograniczeniami zdrowotnymi, ale także poprawia ogólną użyteczność serwisu, co jest istotne dla każdego. Osoby, które tymczasowo doświadczają trudności, na przykład z powodu złamanej ręki, mogą szybko zrozumieć, jak ważna jest dostępność. Codzienne czynności, takie jak korzystanie z komputera czy telefonu, mogą stać się wyzwaniem, gdy standardowe interfejsy są nieprzystępne. Podobnie, starzejąc się, większość z nas może doświadczyć zmniejszenia zdolności wzrokowych, słuchowych lub ruchowych, co podkreśla potrzebę łatwego dostępu do technologii i informacji. Dlatego dbałość o dostępność nie jest jedynie moralnym obowiązkiem, ale również strategiczną decyzją biznesową, która zwiększa zasięg i skuteczność komunikacji online.

Korzyści płynące z dostępnej strony internetowej 

Dostosowanie strony internetowej do zasad dostępności nie tylko sprzyja osobom z różnymi ograniczeniami, ale także przynosi liczne korzyści dla właściciela strony. Po pierwsze, zwiększa zasięg witryny, ponieważ jest ona łatwiejsza do użytkowania przez szersze grono odbiorców. Ponadto, dostosowanie stron do standardów dostępności często idzie w parze z optymalizacją SEO, co może wpłynąć pozytywnie na pozycję witryny w wynikach wyszukiwania. Kolejną korzyścią jest budowanie pozytywnego wizerunku marki jako odpowiedzialnej i przyjaznej dla wszystkich osób użytkowniczych, co może zwiększyć lojalność klientów i zaufanie do firmy. W rezultacie, inwestycja w dostępność, to nie tylko konieczność i spełnianie nowych wymogów prawnych, ale przede wszystkim szansa na sukces biznesowy poprzez zwiększenie widoczności, atrakcyjności oraz zaangażowania osób korzystających z danego rozwiązania. .

Co oznacza dostępność strony internetowej?

Dostępność strony internetowej to kluczowy aspekt, który decyduje o jej użyteczności dla wszystkich osób użytkowniczych, niezależnie od ich umiejętności czy ograniczeń. Oznacza to, że strona powinna być zaprojektowana i zbudowana w sposób umożliwiający łatwe korzystanie z niej zarówno przez osoby pełnosprawne, jak i te z niepełnosprawnościami. W praktyce dostępność obejmuje wiele technicznych i projektowych elementów, które razem tworzą przyjazne środowisko dla wszystkich osób odwiedzających stronę.

Kluczowe elementy strony internetowej

O tym czy strona internetowa może zostać uznana za dostępną decyduje szereg ważnych aspektów technicznych i projektowych. Przede wszystkim, struktura strony powinna być klarowna i logiczna, z odpowiednio używanymi nagłówkami (H1, H2, itd.), które ułatwiają nawigację osobom użytkowniczym, zarówno widzącym, jak i korzystającym z czytników ekranowych. Tekst alternatywny dla grafik jest nieodzownym elementem, umożliwiającym osobom niewidomym lub mającym problemy ze wzrokiem zrozumienie treści obrazków. Wysoki kontrast kolorów między tekstem a tłem poprawia czytelność treści dla osób z zaburzeniami widzenia. Kluczową rolę odgrywa także intuicyjna i spójna nawigacja, umożliwiająca łatwe poruszanie się po stronie bez względu na umiejętności osób użytkowiczych. Wszystkie te elementy nie tylko spełniają wymagania dotyczące dostępności, ale również sprawiają, że strona jest bardziej użyteczna i przyjazna dla wszystkich osób, które postanawiają ją odwiedzić. 

Przykłady dostępnych rozwiązań 

Patagonia: strona internetowa marki odzieżowej Patagonia jest przykładem dobrze zaimplementowanej dostępności. Strona charakteryzuje się wysokim kontrastem tekstu, alternatywnymi opisami obrazów oraz dobrze zorganizowaną nawigacją. Dodatkowo posiada także specjalne znaczniki ARIA, które ułatwiają poruszanie się po niej osobom korzystającym z technologii asystujących​.

BBC: strona BBC również jest przykładem strony, która dobrze radzi sobie z dostępnością. Można na niej nawigować wyłącznie za pomocą klawiatury, a wszystkie obrazy mają opisowe alternatywne teksty, co ułatwia korzystanie z niej osobom niewidomym lub niedowidzącym​​.

Jak zadbać o dostępność strony internetowej?

Dbałość o dostępność strony internetowej to kluczowy element tworzenia przyjaznych i inkluzywnych witryn dla wszystkich osób użytkowniczych, w tym osób z niepełnosprawnościami. Aby strona była dostępna, należy zastosować się do wytycznych WCAG, które można znaleźć w naszym artykule - pt.”Prawo i regulacje dotyczące dostępności - wytyczne WCAG i EAA”. Przestrzeganie tych zasad sprawia, że treści są dostępne i użyteczne dla jak najszerszej grupy odbiorców. Poniżej omówimy, jak wdrożyć te zasady w praktyce.

Tworzenie treści

1. Pisanie dostępnych treści:some text
   • Używaj jasnego i prostego języka, unikając specjalistycznego słownictwa. Dzięki temu treści będą zrozumiałe dla szerokiego grona odbiorców.
   • Stosuj odpowiednie formatowanie, takie jak nagłówki, listy punktowane i numerowane, aby ułatwić przyswajanie informacji wszystkim osobom korzystającym ze strony internetowej

Więcej o tworzeniu użytecznych treści możesz dowiedzieć się ze szkolenia -  wprowadzenie do UX writingu.

2. Dodawanie tekstów alternatywnych do obrazków:some text
   • Każdy obrazek powinien mieć tekst alternatywny, który opisuje jego zawartość. To ułatwia osobom niewidomym zrozumienie, co dokładnie się na nim znajduje. 

Projektowanie strony

1. Używanie odpowiednich kolorów i kontrastów:some text
   • Kolory powinny być ze sobą odpowiednio mocno skontrastowane, aby tekst był czytelny dla osób z wadami wzroku.
2. Zapewnienie skalowalności tekstu bez utraty funkcjonalności:some text
   • Tekst na stronie powinien być skalowalny bez utraty jakości i funkcjonalności, co pozwala osobom użytkowniczym dostosować go do swoich potrzeb.
3. Stosowanie dostępnych formularzy i przycisków:some text
   • Formularze i przyciski muszą być łatwe do użycia dla osób korzystających z różnych technologii asystujących, co oznacza odpowiednie etykietowanie i nawigację klawiaturą.

Nawigacja

1. Tworzenie intuicyjnej i dostępnej nawigacji:some text
   • Menu, linki i mapa strony powinny być zorganizowane w sposób intuicyjny i łatwy do zrozumienia, co ułatwia poruszanie się po stronie.
2. Wspieranie nawigacji klawiaturą:some text
   • Strona powinna być w pełni dostępna za pomocą klawiatury, co jest kluczowe dla osób użytkowniczych z ograniczeniami ruchowymi.

Multimedia

1. Dodawanie napisów do filmów:some text
   • Wszystkie filmy powinny mieć napisy, aby były dostępne dla osób niesłyszących lub niedosłyszących.
2. Dostarczanie transkrypcji dla materiałów audio:some text
   • Materiały audio powinny mieć dostępne transkrypcje, co pozwala osobom z wadami słuchu zapoznać się z treścią.
   • treści audio albo audiowizualne nie powinny być domyślnie włączone albo bez możliwości wyłączenia

Sprawdzanie dostępności

1. Narzędzia do sprawdzania dostępności:some text
   • Wykorzystuj narzędzia takie jak WAVE, AXE, Lighthouse do regularnego sprawdzania dostępności swojej strony.
2. Regularne audyty dostępności:some text
   • Przeprowadzaj regularne audyty dostępności, aby upewnić się, że strona spełnia aktualne standardy i jest przyjazna dla wszystkich osób z niej korzystających. 

Zachęcamy również do przeczytania naszego artykułu: Dostępność cyfrowa. 10 najczęstszych błędów i jak sobie z nimi poradzić?

Skorzystaj ze wsparcia w nauce o dostępności

Wiemy, że wdrożenie wszystkich zasad dostępności może być niemałym wyzwaniem. Zespół Learn Design tworzą specjaliści z tego zakresu, którzy od lat dzielą się swoją wiedzą na temat dostępnych rozwiązań cyfrowych. Jeśli Ty także chcesz rozwijać swoje kompetencje w tym zakresie, sprawdź nasze szkolenie z Wojtkiem Kutyłą. Przypominamy, że to zagadnienie jest istotne dla całego zespołu projektowego, nie tylko osób zajmujących się projektowaniem UX czy wdrażaniem danych rozwiązań. 

‍